Veadjit hejot
Buohkat vedjet hejot muhtomin. Muhtimat dávjjibut go earát. Olbmo veadjin manná vulos bajás ja dat lea dábálaš ja gullá eallimii. Orutgo iežat mielas okto? Leago juoga mii váivvida ruovttus dahje skuvllas? Leatgo gártan váttis dillái, mas it dieđe movt galggat beassat eret? Dahje veaját go duššo hejot itge dieđe riekta manin? Áššit mat sáhttet buktit vuorrádusa ja balu sáhttet leat nu ollu. Vaikko maid čađahat, de sáhtát čállit midjiide chattas. Mii leat dás du váste!
Orutgo oktonas?
Juoga mii sáhttá dahkat dili veaháš buorebun lea ságastit soapmásiin. Jus dárbbašat ságastit oktonasvuođa birra, de leat mii dás du váste. Bures boahtin chattet.
Surran ja ballu
Surrat ii leat várálaš, muhto sáhttá leat lossat jus dovdu lea garas ja bistá guhká. Surru sáhttá boahtit iešguđet ákkain, visot das rájes ahte vuorddát muhtin skuvlageahččaleami bohtosiid gitta dasa ahte soames veagas buohccá ja it dieđe movt manná. Muhtomin lea surru gorudis itge soaitte diehtitge mas dat lea boahtán. Dakkár suru sáhttá maiddái dadjat ballun. Suru ja balu birra lea hirbmat dehálaš ságastit, vaikko vel sáhttáge orrot váttis muhtomin. Jus dan doallá iežas siste, de sáhttá dovdagoahtit ahte lea váttis vuoiŋŋastit, oađđit, leat ustibiiguin fárrolaga ja skuvllas nagodit čuovvut oahpahusa. Muhtomin sáhttá nai orrot váttis vuoigŋat ja váibmu orro julkime menddo johtilit. Mii leat dás du váste vai beasat ságastit, don leat áibbas namaheapmi ja mii doarjut du vaikko mas du surru ja ballu bođeš.
Panihkkaballu
Muhtomin sáhttá panihkkaballu boahtit go juoga dáhpáhuvvá mii du hirpmástuhttá, ovdamearkka dihte jus beasat diehtit juoidá mii rievdada du eallima heajut guvlui. Dávjá go panihkkaballu boahtá, de it ipmir manin, ja danin lea dehálaš geahččalit guorahallat dan. Panihkkaballu lea dávjá goruda vuohki muitalit dutnje ahte don dárbbašat veahki. Ii leat álo álki diehtit masa dárbbašat veahki, muhto buorre álgu lea ságastit soapmásiin du panihkkabalu birra. Min luhtte sáhtát chattet áibbas namaheapmin, mii guldalit ja doarjut du.
Dábálaš jearaldagat ja smiehttamušat
Dá leat muhtin dábálaš jearaldagat maid lávet oažžut hejot veadjima birra.
Streassa sáhttá boahtit go lea ollu mii dáhpáhuvvá skuvllas dahje eallimis, dat sáhttá maiddái čadnon dasa jus dovdá son ii leat doarvái buorre dahje ii nákce buot. Jus lea váttis luoitit streassa eahkediid, de lea dehálaš duođas váldit dán, ii oktage mis veaje buoragit stressemiin. Vuoiŋŋasteapmi sáhttá leat iešguđet ládje olbmos olbmui ja danin lea buorre vuosttaš lávki ságastišgoahtit iežat streassa birra ja mas streassa boahtá. Chattas leat namaheapmi, mii guldalit du ja veahkehit du reflekteret. Ja muitte: Dus lea goitge seamma stuora árvu, beroškeahttá movt skuvllas manná.
Iežas bávččagahttin sáhttá leat vuohki birgehallat váttis dovdduiguin. Dovddut sáhttet čadnon ollu iešguđetlágán áššiide. Juste dan bottus sáhttá dovdot vuogasin iežas bávččagahttit, muhto guhkit áigge šaddá dat vahágin. Leat ollu ja ávkkáleabbo vuogit movt birgehallat váttis dovdduiguin. Vuosttaš lávki lea muitalit movt dus lea dál. Eallin sáhttá šaddat buorebun! Gávdnojit olbmot geat leat leamaš seamma dilis go don, ja geat iežáid vehkiin leat beassan eret das. Muital movt dus lea min doarjjachattas, don leat namaheapme.
Lea hui ávkkálaš jus olbmos leat ustibat geat dorjot go veadjá hejot. Jeara iežat ustibis movt son veadjá ja guldal ilmmá ahte geahččalat čoavdit dili. Vuosit baicca ahte don leat das ustibin, vaikko movt son veadjá. Dávjá lea beroštupmi maid ustibat vuosihit oassin čovdosis. Jus dilli lea duođalaš, de lea buorre jus geahččalat váldit oktavuođa rávisolbmuiguin dahje fágaolbmuiguin, vaikko skuvlla bargiiguin? Čále áinnas midjiide chattas, de sáhttit ságastit iešguđetlágán vugiin movt sáhtát veahkehit. Fuom! Jus dus lea fáhkka ballu du ustiba heakka dihte – riŋge heahtetelefovdnii 112!
Iešsorbmenjurdagat
Lea dábálaš jurddašit movt livččii jus don it livčče eallime, muhtomin soaittát jurddašit ahte háliidat jápmit dahje vaikko vel movt livččet galgan sorbmet iežat. Dat ii dárbbaš mearkkašit ahte don duođas háliidat loahpahit eallimat. Dus soaitá hui váivi ja soaittát dovdat ahte ii mihkkege šat šatta buorre. Jurddašit ollu ja dávjá iešsorbmema ii leat mihkkege maid don galggat dárbbašit dahkat.
Beroškeahttá manin dus leat iešsorbmenjurdagat, de lea veahki dehálaš oažžut. Don it leat akto iežat jurdagiiguin ja láve veahkehit ságastit soapmásiin movt don dovddat. Midjiide sáhtát čállit namaheamet, mii guldalit ja doarjut du. Sáhtát maiddái riŋget Minds självmordslinje telefonnummáris 90 101. Sis lea maiddái chatta mii lea rabas birra jándora. Jus lea heahtedilli iešsorbmema dáfus, de riŋge 112.
Moraš
Morrašis ii leat mihkke mii lea riekta dahje boastut, dat sáhttá rievddadit beaivvis beaivái ja maid diimmus diibmui. Moraš ii leat buozalmasvuohta vaikko sáhttá dovdot dakkárin muhtomin. Giddet morraša iežat sisa, iige ságastit dan birra, sáhttá dahkat ahte veaját hejot. De sáhttá leat váttis oađđit dahje sáhtát dovdat suru dahje balu. Vaikko lea lossat ságastit du morraša birra, de dan lea dehálaš dahkat. Jus orro váttis ságastit lagasolbmuiguin, de sáhtát chattat minguin. Min luhtte leat don namaheapme ja sáhtát ságastit movt háliidat morraša birra. Mii guldalit ja doarjut.
